Een vijfentwintigjarige jas die mij alweer 4 jaar als een warme deken past. Waarom voel ik mij hier toch zo thuis? Nog steeds (of steeds vaker) hoor ik mezelf zeggen: ‘ik ben echt met de neus in de boter gevallen toen ik de overstap naar Weusthuis en Partners maakte’. Geen overstap naar een bedrijf, maar naar een cultuur.
Uit Amerikaanse onderzoeken (Center for Corporate Community Relations) in het vestigingsjaar van ons bedrijf bleek het imago van een bedrijf in de gemeenschap essentieel. Andersom: degenen die het gevoel hadden dat het bedrijf zich goed profileert in de gemeenschap voelen zich loyaal tegenover het bedrijf en positief over zichzelf.
Bedrijven van morgen beschouwen sociale verantwoordelijkheid als hoogste prioriteit. Niet alleen voor de gemeenschap, maar ook voor de medewerkers. Uit onderzoek onder leiding van Students for Responsible Business bleek dat bijna 80% van de 2.100 ondervraagde studenten vond dat een bedrijf rekening moet houden met zijn impact op de samenleving: milieu, gelijke kansen, de verhouding werk-gezin en betrokkenheid bij de gemeenschap. Kortom: maatschappelijke waarde toevoegen.
Richard Barret benadrukt in zijn boek Naar bedrijfsvoering met een zieltreffend hoe bedrijven en organisaties levende entiteiten zijn. Het gaat niet alleen om vervullen van de eigen behoeften, maar juist om de waarde die bedrijven kunnen toevoegen aan het algemeen belang. Hij zet daarom bovenop de piramide van Maslov een omgekeerde piramide die de zelfontplooiing (de top van Maslov’s piramide) tot een hoger doel brengt; dat van een ontwikkeld individu in dienst van het grotere geheel. Een gezond bedrijf maakt volgens Barret diezelfde ontwikkeling door.
Het begint met financieel voortbestaan; essentieel voor de overleving. Bedrijven die hier echter te veel focus op leggen, verzinken in angst om de ‘norm’ niet te halen en gaan krampachtig sturen.
Harmonieuze intermenselijke relatiesvormen de tweede behoefte. Zonder goede relaties met werknemers, klanten en leveranciers komt het voortbestaan van het bedrijf in gevaar. Bedrijven die op dit niveau blijven steken zien relaties louter vanuit het oogpunt van hún behoeften; wat zij in een relatie stoppen is gebaseerd op wat ze ervoor terugkrijgen.
Eigenwaarde is de derde behoefte. De grootste en de beste willen zijn! Bedrijven op dit niveau hebben management tot wetenschap verheven. Bureaucratie ligt op de loer als bedrijven hierin te ver doorschieten.
Te veel focus op deze drie behoeften zorgt voor een systeemwereld van controle en angst. Dit blokkeert de transformatienaar de bovenliggende behoeften. En daar moeten bedrijven heen om eigen belang om te kunnen buigen naar het algemeen belang; het kantelpunt. Het gaat om zelfkennis en vernieuwing. Er ontstaat een beweging vangreep houdennaar vertrouwen. Visie, missie en waarden doen hun intrede.
Vanuit die transformatie ontstaat bedrijfsbewustzijn. Op dit vijfde niveau is interne verbondenheid belangrijk. Het bedrijf richt zich op behoeften van mensen. Transparantie en gelijkheid worden belangrijk. Mislukking wordt lering en werk wordt plezier. Persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers gaat voor professionele ontwikkeling.
Van interne verbondenheid naar externe verbondenheid. Er worden op dit niveau strategisch partnerschappen aangegaan met klanten en leveranciers. Medewerkers wordt ruimte geboden om zich in te zetten voor de plaatselijke gemeenschap.
De hoogste trede van de omgekeerde piramide van Barret is het maatschappijbewustzijn. Al het leven is onderling verbonden. Bedrijven nemen verantwoordelijkheid voor het welzijn van dat geheel. Ethiek, rechtvaardigheid, mensenrechten, vrede en duurzaamheid bepalen mede de agenda van het bedrijf. Met een moreel sterke positie is respect en goodwill van medewerkers én samenleving te oogsten.
"Met onze eigen cultuur voegen wij maatschappelijke waarde toe. En hier voel ik me thuis."Barend van der Veen
25 jaar groei naar het hoogste bedrijfsbewustzijn. Projecten met maatschappelijke betekenis. Dat is waar we voor staan. Professioneel werk versmelt met belangeloos werk. Ik leer voortdurend van collega’s en over mezelf. Dat kán met deze mensen in deze cultuur. Onze persoonlijke ontwikkeling staat voorop, vanuit het vertrouwen dat een beter mens ook met meer plezier werkt. We werken in de leefwereld en kennen alleen people-management. Vanuit onze eigen kracht en motivatie onderhouden we al 25 jaar warme relaties met onze klanten en partners. Met onze eigen cultuur voegen wij maatschappelijke waarde toe. En hier voel ik me thuis.
Barend van der Veen, 14 februari 2020
